Zaletą psychoterapii systemowej jest to, że pomaga klientom/ pacjentom zrozumieć swoje problemy w kontekście ich życia i relacji z innymi ludźmi. Wśród wielu zalet terapii systemowej jest to, że jest ona w stanie aktywować różnorodne zasoby (wszystko, co pomaga nam się rozwijać i osiągać swoje cele np. inni ludzie, książki, pieniądze, mocne strony, umiejętności itp.).
Praca z zasobami pozwala na efektywne wzmacnianie klientów / pacjentów w procesie ich zmian. Praca z zasobami aktywuje obydwie półkule mózgu co pozytywnie wpływa na osiąganie celów terapii.Terapeuta w relacji systemowej jest neutralny, a klient /pacjent to ta osoba, której przypisuje się bycie ekspertem od własnego życia.
Terapia systemowa, choć często utożsamiana jest z rodzinną ma skuteczne zastosowanie nie tylko w tym obszarze. Może być z powodzeniem stosowana w terapii indywidualnej, grupowej czy też par.
Jednym z najważniejszych czynników, które decydują o skuteczności psychoterapii jest relacja terapeuty i klienta/ pacjenta (zaufanie do terapeuty i poczucie bezpieczeństwa podczas sesji). Badania wykazują, że jest to istotny czynnik leczący. Ważniejszy nawet od nurtu, w którym pracuje terapeuta. Pacjenci, którzy czują bezpieczeństwo i zaufanie do swojego terapeuty, są bardziej skłonni do otwartego mówienia o swoich problemach i dokonywania długotrwałych zmian w swoim życiu.
Nasza wyobraźnia potrafi być kreatorem rzeczywistości i jest pomocna również w procesie terapeutycznym. Dlatego już dziś posłuchaj podcastu o bezpiecznej bańce, którego autorem jest Donald W. Winnicott. Uważał on, że bezpieczna bańka jest niezbędna dla zdrowego emocjonalnego i psychicznego rozwoju.
Warto w tym momencie przytoczyć pewną bajkę:
„Kiedy byłam mała uwielbiałam cyrk. Moją uwagę przyciągał słoń, który jak się później okazało był także ulubieńcem innych dzieci. Podczas przedstawienia to ogromne stworzenie paradowało, prezentując swój niesamowity ciężar, rozmiar i siłę…
Ale po przedstawieniu i krótko przed wejściem na scenę słoń zawsze siedział uwiązany jedną nogą do kołka wbitego w ziemię. Jednakże kołek był tylko małym kawałkiem drewna, który tkwił w ziemi zaledwie kilka centymetrów. I chociaż łańcuch był mocny i gruby, wydawało mi się oczywiste, że zwierzę, które jest zdolne wyrwać drzewo z korzeniami, mogłoby z łatwością uwolnić się z kołka i uciec. To oczywista tajemnica. Co go trzyma w takim razie? Dlaczego nie ucieka?
Wierząc w tajemnicę dorosłych zapytałam ich, dlaczego słoń nie ucieka? Odpowiedzieli : dlatego, że jest tresowany. Wtedy zadałam oczywiste pytanie “jak jest tresowany to, dlaczego go przywiązują?” Słoń nie uciekał z cyrku, gdyż od najmłodszych lat był przywiązywany do różnych kołków. Zamknęłam oczy i w wyobraźni ujrzałam dopiero co narodzonego i bezbronnego słonia przywiązanego do kołka. Mimo że słonik zapewne próbował się uwolnić nie udało mu się, bo kołek był dla niego za solidny. Wyobraziłam sobie, że zasypiał ze zmęczenia i następnego dnia próbował znowu i znowu. Aż nadszedł dzień, że słoń zaakceptował swoją niemoc i zdał się na swój los. Ten potężny i silny słoń, którego widzimy w cyrku, nie ucieka, ponieważ biedaczysko nie wierzy, że może uciec.
Ma w sobie utrwalone wspomnienie niemocy, którą przeżył krótko po przyjściu na świat. I najgorsze jest, że nigdy więcej nie zakwestionował poważnie tego wspomnienia. Nigdy więcej nie zdecydował się wypróbować ponownie swoich sił. I tak to jest ze zmianą.”
Wszyscy przypominamy trochę słonia z cyrku. Idziemy przez życie przywiązani do setki kołków, które odbierają nam wolność, czy siłę do zmian. Żyjemy niepotrzebnie w przekonaniu, że : „nie możemy” wykonać wielu rzeczy, jedynie dlatego, że pewnego dnia, kiedy byliśmy mali, podjęliśmy próbę, która zakończyła się niepowodzeniem. Wówczas zrobiliśmy to samo, co słoń i zarejestrowaliśmy w naszej pamięci następującą wiadomość: NIE MOGĘ I NIGDY NIE BĘDĘ MÓGŁ. Dorastaliśmy, nosząc w sobie zapisaną przez nas samych wiadomość, która sprawiła, że już nigdy więcej nie spróbowaliśmy uwolnić się z kołka.
To właśnie może dziać się z tobą. Żyjesz uwarunkowa / y wspomnieniem, że nie mogłaś /eś doprowadzić do zmiany. Twoim jedynym sposobem na to, aby dowiedzieć się, czy możesz osiągnąć zmianę jest spróbowanie od nowa, w co musisz włożyć całe twoje serce… CAŁE TWOJE SERCE.
Por. J. Bucay, „Pozwól, że ci opowiem… bajki, które nauczyły mnie jak żyć”, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001.
